Berlinde çalışan doktorlar arasında yapılan bir tıbbi araştırmada uzmanlık dalında, meslektaşları tarafından, en iyi beş doktordan biri olarak seçilen Dr. med. Cemal Türkkan ile Astim ve Kronik Bronşit ğzerine söyleyişi yaptık.
„Dr. med. Cemal Türkkan“
Sayın Doktor, Astım ve kronik bronşit’den ne anlamamız gerek?
Türkçede KOAH yani kronık obstruktıv akciğer hastalığı tesisinden bahsedilince hasta son iki sene içinde 2-3 ay öksürük ve balgamdan şikayetçi oluyor demektir. Belki daha nefes darlığı bile başlamamıştır. Nefes darlığı daha sonra gelir ama hastada KOAH ön tesisi konulabilir.
Peki, astım hastalığı ne demek oluyor?
Birden veya hiç beklemeden nefes yollarının kronik bir iltihap dolayısı ile şişme ve daralmasından meydana gelen nefes darlığı olarak tarif edilebilir. Hem KOAH ve hem de Astımda nefes yollarında bulaşıcı olmayan kronik yani 6 aydan fazla kendini belirleyen bir iltihap her iki hastalığın temelini teşkil eder.
Astım ve KOAH aynı hastalık mıdır?
Hayır. KOAH daha çok ve bilhassa aktif veya pasif sigara dumanının nefes yollarına, geri dönüşü olmayan yani tam tamir edilemeyen, zararından oluşur. Astım ise daha çok ve bilhassa alerjik bir kronik nefes yolu hastalığıdır ve tedavisi daha kolaydır. KOAH daha çok yetişkinlerde ve yaşlılarda, astım ise çocuk ve gençlerde görülür. Astımda balgam genellikle kuru, yapışkan ve az, KOAH’da ise balgam tam tersine çok, belirgin, sık sık sarı veya yeşil ve bilhassa sabahleyin kendini gösterir.
Peki hastalar doktora hangi belirtilerden dolayı başvurur?
Genellikle her iki hastalığın da ortak belirtisi olan nefes darlığı olunca hastalar bize gelir ki bu durum her iki hastalıkta da ileri bir safha tayin eder. Yani ne astım ve nede KOAH da hastalığın başında hasta bize gelmez. Çünkü öksürük veya balgam o kadar korkutucu endişe edici anımsanmaz. Ama nefes darlığı herkes için endişe edicidir. Bakın siz 2-3 gün yemeden ve hatta içmeden yasayabilirsiniz ve sağlığınıza bir zarar gelmeyebilir. Ama nefes almadan genelde 2-3 dakika sonra nenenizin yanına gidersiniz! Nefes darlığı ölüm korkusu anımsattığından bilhassa astım hastaları böyle durumlarda panik halinde bize gelirler.
Ama birçok insan günde 20 sıgara içer, böyle devam ederse de en geç iki sene içinde KOAH’a yakalanacağını bilir veya duymuştur ve hatta muhtemelen akciğer kanserine yakalanacağını bilir veya duymuştur, ama bu safhada bize gelme ihtiyacını duymaz ve gelmez. Çünkü daha nefes darlığı başlamamıştır ve hasta sabah balgamına alışmıştır bile! Nefes darlığı ile bize gelince de hastalığının ileri bir safhada olduğunu öğrenir hastalar bizden.
Anlattıklarınızdan şunu çıkarabilir miyiz; Öksürük ve balgam 1-2 hafta devam ederse ve işin arkasında sigara varsa hemen doktoruna başvur?
Kesinlikle evet! Sigara olmasa dahi uzun zaman öksürük, uzun zaman balgam olunca veya yanında terleme veya ateşli durumlar mevcutsa hemen doktora görünmek lazım!
Doktor olarak böyle durumlarda hastanın, hastalık belirtilerini dinler, akciğerlerini muayene eder, gerekirse röntgen ve nefes testleri, kan muayeneleri yapılıp Astım mı KOAH mı veya başka bir hastalık mı var tesisi koyar tedavi etmeye başlarız.
Bazen nefes darlığının sebebi kalp yetersizliği, bazen kan yetersizliği, bazen kanser veya başka bir şey olabilir. Bunları ayırır ve tedavi ederiz.
Astım veya KOAH yaşam sürecini etkiler mi?
Astım doktor kontrolü altında normalde hayat süreci kısaltımı yapmaz. KOAH tam tersine doktor kontrolü altında dahi hayat sürecini kısaltır. KOAH’ın ileri safhalarında amfizem dediğimiz funktionsuz akciğer şişmesi, kas kaybı dediğimiz atrofi ve immobilite kendine öz komplikasyonlar yaratabildiğinden yaşam süreci normal insanlardan çok daha kısadır. Bir de KOAH hastası sigaraya devam ederse çok yüksek oranla akciğer kanserine yakalanabileceği ve akciğer kanserinin de tam bir tedavisi olmadığı için yaşam süreci çok daha kısadır.
Demek sigara içmek KOAH’da bu kadar zararlıymış?
Sigara içen KOAH’lı bir hastayı iyi tedavi etmek imkansız olduğundan hemen sigaranın KOAH hastası tarafından kesinlikle bırakılması lazım. Astımlı bir hasta da kesinlikle sigara içmemesi lazım ki bir de KOAH’lı olmasın. Eğer astım hastası birde sigaradan dolayı kronik bronşit hastalığına yakalanmışsa her iki hastalığı da tedavi etmek çok zorlaşır ve hasta hayatını fuzuli yere bayağı tehlikeye düşürmüş olur.
Son olarak astım ve KOAH’lı hastalara neler iletmek istersiniz?
Az önce söylediklerim tam gerçek ve ilmi araştırma sonucu olduğundan kesinlikle ciddiye alınmalı. Astım ve KOAH ilaçları çok pahalıdır ve tedavide çok önemlidir, doktorun dediği gibi aynen kullanılmalı ve raflarda kalmamalıdır. Astım ve KOAH hastaları senelik grip ve beş senelik zatürreden korunma aşılarını kesinlikle yaptırmalı ve yenileme zamanlarını kontrol etmelidirler. KOAH ve Astım hastaları devamlı eksersiz yapıp bilhassa yardımcı nefes kaslarını antrenmanlı tutup, lazım olduğunda kullanabilmelidirler. Yoksa panik oluşur! Evde astımlı bir çocuğun yanında veya KOAH’lı bir hastanın yanında sigara içmek çok büyük ve affedilemez bir suçtur! Arabada sigara içip kendini ve yanındakini hasta yapmak bir suç unsuru olduğu kadar ayıptır! Bunların kesinlikle olmaması gerek.
Bir de az sayıda da olsa meslekten dolayı Astım veya KOAH hastaları vardır ki bunların Almanya’da meslek hastalıklarından emekli olma şansları çok yüksektir. Mesleki şüphesi olanın direkt biz uzmanlara ulaşması ve durumu bildirmesi gerekir.
